بخشي از تدابير اقليمي براي سازماندهي زندگي و محيطهاي مسكوني سالم در
متون طب دورۀ اسلامي تحرير شده است. پزشكان قديم حفظ سلامتي انسان
را بهعنوان هدف اصلي طب، وابسته به تعامل و سازگاري انسان با محيط
اقليمي، با تكيه بر انطباق ساختاري مزاج انسان با عناصر چهارگانه طبيعت،
دانستهاند. اين مقاله سابقۀ دانش اقليمي قدما را در زمينۀ تعامل انسان با
محيط طبيعي و مصنوع، با تكيه بر روش تفسير تاريخي متون طب بررسي مي
كند. يافتههاي اين پژوهش نشان ميدهد كه روش زندگي اقليمي و سازماندهي
محيطهاي مسكوني بر پايۀ ويژگيهاي جغرافيايي و تغييرات اقليمي مكانها،
مهمترين تدابير پزشكان براي اعتدال مزاج انسان، حفظ سلامتي و اقليم
درماني بوده است. از اين منظر سلامتي انسان وابسته به مشاركت پويا و
همسازي انسان با شرايط متغير اقليمي از طريق تغيير روش و مكان زندگي
)كوچ( و فراهم بودن زمينههاي كالبدي اين تغييرات در معماري است. بررسي
اجمالي و مقايسۀ تطبيقي تعاليم متون طبي و معماري مسكوني ايران نيز نشان
ميدهد كه عامل هوا )باد( به لحاظ ميزان دما، رطوبت و تميزي آن به عنوان -
مهمترين عامل ضروري سلامتي و اقليم درماني نقش اصلي را در مكانيابي -
و سازماندهي شهرها و فضاهاي مسكن داشته است.
