اثربخشي آموزش واقعيت درماني بر تعهد زناشويي و كارايي خانواده در بين زوجين داراي تعارضات زناشويي شهر يزد

چكيده :

پژوهش حاضر باهدف بررسي اثربخشي آموزش واقعيت درماني بر تعهد زناشويي و كارايي خانواده در بين زوجين داراي تعارضات زناشويي شهر يزد، انجام گرفت. اين پژوهش نيمه تجربي از نوع پيش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه كنترل است. جامعه آماري اين پژوهش شامل كليه زوجين داراي مشكلات زناشويي بودند كه به كلينيك‌هاي تخصصي مشاوره خانواده شهر يزد در سال 1400 مراجعه كردند بودند. با توجه به ملاك‌هاي ورود تعداد 30 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل (هر گروه 15 نفر) جايگزين شدند. ابزارهاي پژوهش پرسشنامه سنجش كاركرد خانواده و پرسشنامه‌ي تعهد زناشويي و همچنين پروتكل واقعيت درماني بود و پس از اجراي پيش‌آزمون، آزمودني‌هاي گروه آزمايش در معرض متغير مستقل جلسات آموزشي «گروه واقعيت درماني» قرار گرفتند. در پايان اجراي طرح، مجدداً از آزمودني‌هاي هر دو گروه پس‌آزمون به عمل آمد. تعداد جلسات گروه‌درماني 8 جلسه 5/2 به‌صورت گروهي بود. براي تحليل داده‌ها از تحليل كوواريانس چند متغيره (MANCOVA) استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه واقعيت درماني در افزايش ميزان تعهد زناشويي (001/0=P، 76/15=F) و كار آيي خانواده (001/0=P، 76/16=F) مؤثر است. واقعيت درماني از ميان مؤلفه‌هاي تعهد زناشويي در ميزان مؤلفه تعهد به همسر (001/0>P، 8/16=F) و احساس تعهد (001/0=P، 87/12 =F) مؤثر است. همچنين نتايج نشان داد كه واقعيت درماني بر ابعاد تعهد به ازدواج (34/0=P، 91/0=F) اثربخشي نداشته و نتوانسته موجب بهبود اين مؤلفه‌ از كارآمدي خانواده در زنان داراي تعارض زناشويي گردد. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه واقعيت درماني از مؤلفه‌هاي كار آيي خانواده در مؤلفه‌هاي ميزان حل مشكل (001/0>P، 40/80=F)، ارتباط (001/0>P، 79/22=F)، ايفاي نقش (012/0=P، 15/7=F)، كنترل رفتارى (001/0>P، 6/8=F) مؤثر است، اما بر ابعاد پاسخ‌دهي عاطفي (958/0=P، 003/0=F)، آميزش عاطفي (479/0=P، 55/0=F)، اثربخشي نداشت. با توجه به نتايج پژوهش حاضر به نظر مي‌رسد واقعيت درماني مي‌تواند نقش مؤثري در رفع مشكلات زوجين داشته و منجر به افزايش تعهد زناشويي و همچنين كار آيي خانواده شده است.