چكيده :
خانه فضايي است امن براي هر فردي كه در جامعه زندگي ميكند و محلي است براي رسيدن به آسايش، از اين رو ماقبل از معماري معاصر هميشه معماران سعي برآن داشته تا آرامش و آسايش را براي اهالي خانه فراهم آورند. دورهي سلطنت قاجاريان و پهلوي نيز از اين قاعده مستثني نبوده هرچند كه اواخر دوره قاجار و در شروع دوره پهلوي دوره تغييرات از جهات مختلف بسيار زياد بوده و همين مساله معماري خانه‌ها را در زماني كوتاه تحت تاثير قرار داده است. از همين رو هدف پژوهش حاضر بررسي سير تحول ساختار فضايي خانه‌هاي درونگراي يزد از دورهي قاجار تا پهلوي اول مي‌باشد. روش انجام تحقيق، توصيفي تطبيقي تاريخي و مقايسه تطبيقي است و با مطالعات ميداني به صورت مشاهده مستقيم تحقيق انجام شد. پس از جمع‌آوري اطلاعات اوليه، تحليل نقشه‌هاي پلاني منابع مصنوع و مقايسه تطبيقي – تحليلي آن‌ها بر اساس سير تحول زماني منجر به نتايج تحقيق خواهد شد. نتايج تحقيق بيانگر آن است خانه‌هاي درونگرا در دوره پهلوي نسبت به خانه‌هاي درونگراي قاجار، تغييرات قابل توجهي داشته اند. بر اين اساس پلان‌هاي خانه‌هاي درونگراي دوره پهلوي و دوره قاجار يزد ويژگي‌هاي بارزي دارند كه در اين تحقيق مشخص شده است. به طور كلي مي‌توان به سادگي بيشتر خانه‌ها و حذف پيچيدگي‌هاي فضايي، حذف برخي فضاهاي عبوري و متداول شدن انواع جديدي از ايوان و فضاهاي نيمه باز در معماري پهلوي اول اشاره كرد.
